Trong cuộc sống hiện đại, chúng ta ngày càng quan tâm hơn đến sức khỏe cá nhân, đặc biệt là những bệnh có khả năng lây truyền cao. Một trong số đó là bệnh do virus HSV (Herpes Simplex Virus) gây ra – một loại virus phổ biến nhưng lại thường bị hiểu nhầm hoặc xem nhẹ. Vậy virus HSV là gì? Có khả năng gây ra những bệnh gì? Điều trị như thế nào? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây.

Virus HSV là gì?

Herpes Simplex Virus (viết tắt là HSV) là một loại virus thuộc nhóm Herpesviridae – nhóm virus có khả năng gây nhiễm trùng lâu dài trong cơ thể người. HSV thường gây tổn thương ở da, niêm mạc và hệ thần kinh ngoại vi. Sau khi xâm nhập vào cơ thể, virus này có thể “ngủ yên” trong tế bào thần kinh và tái hoạt động nhiều lần trong suốt cuộc đời người nhiễm.

Có hai tuýp chính của HSV: 

Gửi câu hỏi tư vấn cho chuyên gia

Bác Sĩ Chuyên Khoa II Nguyễn Quang Cừ

Nguyên Trưởng phòng khám Tiết niệu sinh dục

Hơn 40 năm kinh nghiệm tại bệnh viện Việt Đức

Gửi thông tin - nhận tư vấn

• HSV loại 1 (HSV-1): Chủ yếu gây bệnh ở vùng miệng, môi, mũi – điển hình là các nốt mụn nước nhỏ, còn gọi là “mụn rộp môi”.
• HSV loại 2 (HSV-2): Thường gây nhiễm trùng ở vùng sinh dục và hậu môn, dẫn đến bệnh lý gọi là mụn rộp sinh dục.

Tuy nhiên, cả hai loại này đều có thể lây sang vùng miệng hoặc vùng sinh dục, tùy theo hình thức lây nhiễm.

Virus HSV gây ra những bệnh gì?

Nhiều người nghĩ rằng HSV chỉ gây ra vài nốt mụn nước đơn giản. Nhưng thực tế, virus này có thể gây ra hàng loạt bệnh lý, từ nhẹ đến nghiêm trọng, ở nhiều vị trí khác nhau:

Nhiễm herpes vùng miệng (do HSV-1)

Đây là tình trạng phổ biến nhất, thường gặp ở trẻ em hoặc người lớn có hệ miễn dịch suy giảm. Biểu hiện gồm: Mụn nước nhỏ xuất hiện quanh môi, viền miệng, đôi khi lan ra mũi hoặc cằm. Trước khi mụn nổi, người bệnh có thể thấy ngứa, châm chích, nóng rát. Các triệu chứng toàn thân như sốt nhẹ, đau đầu hoặc nổi hạch cũng có thể xảy ra.

Mụn rộp sinh dục (thường do HSV-2)

Là một trong những bệnh lây qua đường tình dục (STI) phổ biến. Các triệu chứng bao gồm:

• Mụn nước hoặc vết loét nhỏ, đau, ở bộ phận sinh dục, hậu môn, đùi trong.
• Cảm giác rát buốt khi tiểu tiện.
• Đau khi quan hệ, sưng hạch bẹn và sốt trong đợt bùng phát đầu tiên.

Đặc biệt, những người nhiễm HSV-2 có nguy cơ lây truyền virus sang bạn tình ngay cả khi không có triệu chứng rõ ràng.

Herpes ở trẻ sơ sinh

Nếu mẹ mang thai bị nhiễm HSV (đặc biệt là lần đầu tiên) trong giai đoạn cuối thai kỳ và sinh thường, virus có thể truyền sang con. Điều này có thể dẫn đến nhiễm trùng toàn thân, tổn thương gan, phổi, não ở trẻ. Thậm chí nguy cơ tử vong cao nếu không được điều trị kịp thời.

Viêm giác mạc và viêm não

• Viêm giác mạc herpes: Virus gây loét trên bề mặt mắt, dẫn đến mờ mắt, sẹo giác mạc, thậm chí mù lòa.
• Viêm não herpes: Hiếm gặp nhưng rất nghiêm trọng. Người bệnh có thể sốt cao, co giật, rối loạn ý thức và có nguy cơ tổn thương não lâu dài.

HSV lây truyền bằng cách nào?

Con đường lây nhiễm của HSV chủ yếu là tiếp xúc trực tiếp với vùng da hoặc niêm mạc đang có virus hoạt động. Một số hình thức lây phổ biến bao gồm:

– Qua hôn hoặc tiếp xúc da mặt: HSV-1 thường lây qua nụ hôn, dùng chung đồ dùng cá nhân như khăn, son môi, ly uống nước.

– Qua quan hệ tình dục: HSV-2 chủ yếu lây qua tiếp xúc tình dục – kể cả khi quan hệ qua đường âm đạo, hậu môn hay đường miệng.

– Từ mẹ sang con khi sinh thường: Nếu mẹ bị nhiễm HSV ở đường sinh dục và đang trong giai đoạn bùng phát, virus có thể truyền cho bé khi đi qua âm đạo.

Virus vẫn có thể lây lan ngay cả khi người bệnh không có biểu hiện cụ thể. Vì vậy, nhiều người nhiễm HSV nhưng không biết và vô tình lây sang người khác.

Hướng điều trị virus HSV như thế nào đúng cách?

Virus HSV là nguyên nhân gây ra nhiều loại nhiễm trùng phổ biến, từ những biểu hiện nhẹ như mụn rộp miệng đến các bệnh lý nguy hiểm như viêm não. Hiện nay, HSV chưa có cách chữa khỏi hoàn toàn, nhưng có thể được kiểm soát tốt bằng thuốc và các biện pháp sinh hoạt an toàn. 

Việc nâng cao hiểu biết, phòng ngừa và điều trị đúng cách sẽ giúp giảm thiểu tối đa nguy cơ lây nhiễm, đồng thời giúp người bệnh sống khỏe mạnh và tự tin hơn trong cuộc sống.

Dưới đây là các phương pháp điều trị hiện nay được áp dụng trong thực tế lâm sàng:

Sử dụng thuốc kháng virus

• Làm giảm mức độ nghiêm trọng của các đợt bùng phát.
• Đẩy nhanh quá trình hồi phục vết loét, mụn nước.
• Giảm đau, ngứa và các cảm giác khó chịu khác.
• Giảm khả năng lây nhiễm virus sang người khác.

Các dạng thuốc phổ biến:

• Viên uống: Là hình thức điều trị phổ biến nhất, phù hợp cho cả đợt bùng phát đầu tiên và các lần tái phát sau.
• Kem bôi ngoài da: Thường dùng trong các trường hợp nhẹ hoặc hỗ trợ giảm khó chịu tại chỗ.
• Thuốc tiêm tĩnh mạch: Áp dụng cho bệnh nhân bị nhiễm nặng, chẳng hạn như viêm não do HSV hoặc herpes sơ sinh.

Hỗ trợ điều trị và chăm sóc tại nhà

Ngoài thuốc kháng virus, người bệnh có thể áp dụng một số biện pháp hỗ trợ để giảm cảm giác khó chịu và đẩy nhanh quá trình hồi phục:

• Giữ vùng tổn thương sạch và khô.
• Tránh gãi hoặc làm vỡ mụn nước để tránh lan rộng hoặc gây nhiễm trùng thứ phát.
• Sử dụng khăn mát hoặc nước muối sinh lý để làm dịu vùng viêm.
• Hạn chế quan hệ tình dục trong thời gian có triệu chứng.
• Ăn uống đủ chất, ngủ đủ giấc và giảm căng thẳng, vì stress và mệt mỏi là yếu tố kích hoạt virus.

Điều trị trong trường hợp đặc biệt

Phụ nữ mang thai

Nếu sản phụ nhiễm HSV, đặc biệt là trong tam cá nguyệt cuối, bác sĩ có thể kê đơn thuốc kháng virus từ tuần thứ 36 để ngăn ngừa tái phát trước khi sinh. Trong trường hợp đang có tổn thương sinh dục vào thời điểm chuyển dạ, sinh mổ thường được chỉ định để tránh lây cho trẻ sơ sinh.

Người suy giảm miễn dịch

Đối tượng này bao gồm: người nhiễm HIV, đang điều trị ung thư, dùng thuốc ức chế miễn dịch sau ghép tạng…) có nguy cơ bị tổn thương nặng, kéo dài hơn và khó hồi phục. Việc điều trị cần tích cực, kéo dài hơn bình thường và được theo dõi chặt chẽ bởi bác sĩ chuyên khoa.

Tái khám và theo dõi lâu dài

Người bệnh nên tái khám định kỳ, đặc biệt nếu tình trạng tái phát nhiều hoặc đáp ứng kém với thuốc.

Bác sĩ có thể điều chỉnh liều thuốc hoặc chuyển đổi phác đồ nếu cần thiết.

Nếu có dấu hiệu bất thường như đau kéo dài, loét sâu, sốt cao hoặc nghi ngờ viêm màng não/viêm não, cần đến cơ sở y tế ngay.

Đây là hướng điều trị đang được áp dụng rất thành công tại phòng khám Đa khoa 52 Nguyễn Trãi và thu được nhiều phản hồi tích cực từ bệnh nhân và các bác sĩ chuyên khoa.

Mọi thắc mắc liên quan đến virus HSV, bạn đọc vui lòng liên hệ đến số Hotline: 0335 049 994 để được hỗ trợ thông tin đầy đủ.